วิธีการใช้เครื่องมือวัดความละเอียด
แคลลิเปอร์แบบเลื่อนได้ หรือ แคลลิเปอร์แบบเวอร์เนีย (slide or vernier callipera) ดังที่แสดงไว้ในรูป เป็นเครื่องมือสำหรับใช้ในงานวัดละเอียดแบบหนึ่ง ประกอบด้วยไม้บรรทัดเหล็ก (ปัจจุบันมีแบบพลาสติกด้วย) ที่มีขาคงที่อยู่ที่ปลายด้านหนึ่ง และขาอีกข้างหนึ่งเลื่อนได้ ขาล่างทั้งสองใช้วัดภายนอก เช่นวัดเส้นผ่าศูนย์กลางของเหล็กเส้น ส่วนขาบนทั้งคู่ใช้วัดภายใน เช่น วัดเส้นผ่าศูนย์กลางภายในของหลอดแก้ว เป็นต้น
สเกลอันสั้นบนเขาที่เลื่อนได้แบ่งออกเป็น ๑๐ ช่อง เท่า ๆ กัน เรียกว่า เวอร์เนียร์ คำนี้ตั้งขึ้นตามชื่อของผู้ค้นพบ คือ ซึ่งเป็นชาวฝรั่งเศส เวอร์เนียร์ช่วยให้อ่านทศนิยมตำแหน่งที่สองของการวัดเป็นเซนติเมตรได้โดยไม่ ต้องกะประมาณด้วยสายตา
วิธีอ่านเวอร์เนียร์
สำหรับการใช้สเกลที่แบ่งเป็นมิลลิเมตร เวอร์เนียร์จะยาว ๙ มิลลิเมตร และแบ่งเป็น ๑๐ ช่องเท่า ๆ กัน ดังนั้น แต่ละช่องของเวอร์เนียร์จะแตกต่างกับแต่ละช่องของสเกลหลัก เท่ากับ ๐.๑ มิลลิเมตร หรือ ๐.๐๑ เซนติเมตร เวอร์เนียร์เลื่อนไปตามสเกลจนกระทั่งขาแตะกับปลายวัตถุที่จะวัด
จากแผนภาพ แสดงสเกลและเวอร์เนียร์ซึ่งอ่านค่าได้ ๖.๕ มิลลิเมตร หรือ ๐.๖๕ เซนติเมตร
โดย
๑. อ่านค่าที่สเกล(ส่วนที่เป็นด้าม) จะอ่านได้ค่า ๖ มิลลิเมตร (สังเกตที่ตำแห่ง ศูนย์ของเวอร์เนียร์เริ่มในตำแห่งใด บนขีดของสเกลที่ด้าม) ในรูป ศูนย์อยู่ระหว่าง ขีด ๖ - ๗
๒. อ่านค่าที่สเกลของเวอร์เนียร์ จะอ่านได้ค่า ๐.๕ (เพราะขีดที่สเกลเวอร์เนียร์ขีดที่ ๕ ตรงกับตำแหน่งของสเกลที่ด้ามมากที่สุด) สังเกตว่าขีดสเกลเวอร์เนียร์ขีดอื่น ๆ ไม่ตรงกับตำแหน่งขีดใด ๆ ในสเกล
๓. นำค่าที่ได้ในข้อ ๑ + ๒ จะได้ค่าที่อ่านได้ คือ ๖ + ๐.๕ = ๖.๕ มิลลิเมตร หรือ ๐.๖๕ เซนติเมตร
สรุปได้ว่า ทศนิยมตำแหน่งที่สองของการวัด (หน่วยวัดเป็นเซนติเมตร) คือ จำนวนขีดของเวอร์เนียร์ที่ตรงกับขีดบนสเกล
อ่านต่อ